deribazio
- Teknologia orokorra
- sin.shunt
- en shunt; derivation
- es shunt; derivación
- fr branchement; dérivation; shunt
deribazio
- ca derivació f
- de Nebenschluss m; Abtragung f; Ableitung f
- en shunt; leakage
- es derivación f
- fr dérivation f
- gl derivación f
- it derivazione f
- pt perda f
deribazio
SARRERA DESBERDINA:
Deribatu
Artikulu hau matematikako kontzeptuari buruzkoa da; finantza-tresna gaitzat duena beste hau da: «Deribatu (finantza)»
Matematikan, deribatua funtzioaren aldaketaren adierazlea da. Integralarekin batera kalkuluaren bi gai garrantzitsuenetariko bat da; bata bestearen alderantzizkoak izanda (kalkuluaren oinarrizko teoreman esaten den bezala).
Deribatuak, funtzioaren aldagaia hazten doan heinean, funtzioak hartzen duen balioaren hazkundea deskribatzen du. Aldi berean, beste funtzio bat definituko du eta funtzio berri hau aztertuz jatorrizko funtzioaren gorakortasuna eta beherakortasuna, ahurtasuna eta ganbiltasuna etab. ezagutu daitezke.
Bi aldagaietako funtzioen grafikoetan zuzen tangentearen edo sekantearen limitearen malda adierazten du. Funtzioa jarraitua ez bada edo tangente bertikala badauka puntu batean eta bere inguruan, hor ez da existituko funtzio horren deribatua.
Deribatuak aplikazio asko dauzka beste zientzia askotan. Fisikan, adibidez, abiadura adierazten du, hau da, posizioaren denborarekiko aldaketa; beraz, abiadura posizioaren denborarekiko deribatua da.
