erregulazio

erregulazio

  • Teknologia orokorra
  • en regulation
  • es regulación
  • fr régulation

erregulazio

  • ca regulació f
  • de Regelung f; Regulierung f
  • en regulation
  • es regulación f
  • fr régulation f
  • gl regulación f
  • it regolazione f
  • pt regulação f

SARRERA DESBERDINA:

Gene-adierazpenaren erregulazio

Gene-adierazpenaren erregulazioa zelula baten DNAn zein gene adieraziko diren kontrolatzen duen prozesua da. Hots, produktu funtzionalak (RNa-m edo proteinak) sortuko dituzten gene zehatz batzuk besterik ez ditu aktibatuko gene-adierazpenaren erregulazioak.
Organismo baten zelula somatiko guztiek DNA bera dute. Hala ere, denek ez dituzte gene berberak adierazten. Ehun ezberdinetako zelulak oso ezberdinak dira eta funtzio desberdinak dituzte (esaterako, neurona bat eta linfozito bat). Neurona baten geneak nerbio-bulkadaren transmisioan parte hartzen duten neurotransmisoreak sortzeko aktibatuko dira, baina gene horiek ez dira aktibatuko immunitate-sistemaren zeluletan (linfozitoetan, esaterako). Era berean, azken hauetan adierazten diren geneak, zitokinak sortzeko, adibidez (zitokinak erantzun immunean funtsezko zeregina betetzen duten proteinak dira) ez dira adieraziko neurona batean edo hepatozito batean. Funtsean, tipo zelular bakoitzean proteina desberdinak sintetizatzen direlako [1].
Geneen erregulazioaren bidez, horrenbestez, zelula baten DNAn gene zehatz batzuk besterik ez dira adierazten. Erregulazioa ere funtsezkoa da ontogenesian gertatzen den bereizketa zelularraren prozesuan.
Gene-adierazpenaren prozesuko urrats guztiak erregulatu daitezke: transkripzioa, RNAren ebaketa eta lotura, itzulpena eta proteina baten itzulpen ondoko aldaketa ere. Gene-adierazpenaren erregulazioa edozein organismoren zelula-bereizketarako, garapenerako, morfogenesirako eta aldakortasunerako eta moldagarritasunerako oinarria da.
Gene-adierazpenaren lehenengo erregulazio-mekanismoa François Jacobek eta Jacques Monodek aurkitu zuten 1961ean, eta laktosaren operoia izan zen, hainbat bakteriotan (Escherichia colin, esaterako) funtzionatzen duena. Geroago prokariotoetan ez ezik, eukariotoetan ere gene-adierazpena erregulatuta dagoela baieztatu egin da.

Wikipediako bilaketara joan