hipotesi

Hipotesi

Hipotesia fenomeno bati buruz proposatzen den azalpena da. Grezierako bi hitzetatik dator: hypo, menpekotasuna adierazten duena, azpitik egotea; eta thesys arrazonamendu bidez lortzen den ondorioa; beraz, “oinarrian jartzen dena” da hipotesia. Metodo zientifikoaren baitan, hipotesia frogen (esperientzia) bidez egiaztagarria izan behar da^[1] eta ondorioz, baieztatu tesi edo teoria zientifiko bihurtuz, edo ezeztatu. Hipotesi batzuetatik beste batzuk ondorioztatzen dira oinarrizko adierazpenera iritsi arte, zuzenean behagarriak. Hipotesia, esan bezala, behin-behineko proposamen gisa har daiteke, baina baita metodo zientifikoaren bidez kontrastatu beharreko aurreikuspen gisa.
Zientzialariek oro har, hipotesiak eskuragarri dauden teoria zientifikoek asetzen ez dituzten aurretiazko behaketetan oinarritzen dituzte^[2], informazio eta datu bilketa dutelarik oinarrian. Beraz, askotan sinonimo gisa erabiliak izan diren arren, hipotesi eta teoria terminoak bereizi behar dira; lehenengoa ikertu beharreko behin-behineko baieztapen bat baita, eta bigarrena frogatua izan den adierazpena.
Logika formalak hipotesi hitzaren esanahi ezberdina darabil, proposizio baten aurrekariei erreferentzia eginez. Hortaz, “P bada, orduan Q” adierazpenean P hipotesiari dagokio, Q ondorioarekin pareka daitekeelarik. Hor P-k suposizioaren funtzioa jokatzen du. Bestalde, hipotetiko adjektiboak “hipotesi baten izaera izatea” esan nahi du, edo “hipotesi baten berehalako ondorioa”, hipotesi hitzaren edozein adiera adieraz dezake.

Wikipediarekin konexio arazoren bat gertatu da: