kargatu

SARRERA DESBERDINA:

Karratu

Karratua 4 alde berdin dituen irudi geometrikoa da. Bere angelu guztiak zuzenak dira.
Berez laukizuzen mota berezi bat da. Era berean bere alde guztiak luzera berekoak direnez erronbo bat ere bada.
a aldea duen karratu baten A azalera kalkulatzeko formula honakoa da:
${\displaystyle A=a\times a=a^{2}}$
a aldea duen karratu baten L perimetroa kalkulatzeko formula honakoa da:
${\displaystyle L=4\times a}$
Karratu baten diagonalaren balioa beti izango da ${\displaystyle {\sqrt {2}}}$ aldiz handiagoa s aldea baino. Fenomeno hau Antzinako Grezian aurkitu zuten eta hau da ezagutu zen lehenengo zenbaki irrazionala. Hona hemen azalpena:
Laukiaren diagonalaz eta bi aldeez osatutako triangelu karratu ACD bat hartzen, eta AD eta CD aldeak s neurtzen badute, Pitagorasen teorema erabil dezakegu diagonala ikusteko:
${\displaystyle \ d^{2}=a^{2}+a^{2}}$
Orduan:
${\displaystyle \ d^{2}=2a^{2}}$
${\displaystyle \ d={\sqrt {2a^{2}}}}$
${\displaystyle \ d={\sqrt {2}}\times {\sqrt {a^{2}}}}$
${\displaystyle \ d=a{\sqrt {2}}}$
Irudi honetan ikus daiteke nola marrazten den karratu bat konpasa eta erregela erabiliz.