sarra

SARRERA DESBERDINA:

Sarpen

Sarpena, sarketa, penetrazioa edo koitoa sexu harreman batean zehar gorputzeko atal bat edo objektu bat (arrunki, zakila) gorputz zulo batean —hala nola: baginan, uzkian, ahoan...— sartzea da. Giza sexualitatean, sarpen mota ohikoena da, bikote heterosexualetan, gizonaren zakila emakumearen baginan sartzea, baina uzkian (uzki-koitoa) edo ahoan (felazioa) ere egin daiteke. Koitoa pertsonen arteko lotura fisikoaz gainera, sexu harremana burutzen duen ekintza da, eta pertsonen arteko amodioaren adierazgarri izaten da. Pertsona batek beste pertsona bati egindako ekintza mingarria ere izan daiteke: gizon batek emakume bat bortxatu duenean, kasu.
Koitoa sexu harreman bateko ekitaldi nabarmengarria izaten da, eta beraren bitartez harremankideek orgasmora heldu nahi izaten dute. Aldi berean, sarpen baginala gizakiek eta sexuaren bitartez ugaltzen diren beste animaliek ugalketarako egin behar duten ekintza da. Animalien kasuan, sarpena estaldura ere deitzen da. Sarpenaren amaieratzat, arrak isuri eta emearen baginan espermatozoideak askatuz, ernalketa gertatzen da, ugalketa-prozesuaren abiapuntu.
Sarpenaren arriskuetako bat da sexu-transmisiozko gaixotasunak hartzea, hala nola HIES eta sifili, batez ere sarpena preserbatiborik gabe egiten bada. Sarpen baginalak, gainera, borondaterik gabeko haurdunaldia ekar dezake, antisorgailurik erabiltzen ez bada. Ordezko aukera gisa, sarpenik gabeko sexu-harremanak izan daitezke, zirritan ibiliz edo sexu-organoak kilikatuz, esaterako.
Sexualitate osoa bezalaxe, koitoaren praktika ere moralak araututako ekintza izaten da gizarte zenbaitetan, erlijioaren debekuek eta kultura-ereduak eraginda. Hartara, tabu eta mito anitz jasaten dituen ekintza da. Adibidez, erlijio askotan koitoa praktikatzen den lehenengo aldia ezkondu ondoren eta senarrarekin izan behar da. Kultura eredu nagusian, bestalde, orgasmoa koitoaz eta bi harremankideek batera lortu behar duten zerbait da, intziri eta gozamen-garrasiak eginez; eta koitoa sexualitate-ekintza gorentzat bultzatzen da.