Ez dago emaitzarik
Bilatutako terminoa ez dago hiztegian.
Nahi baduzu, proposamena bidali.
- ca teula f
- de Deckenziegel m
- en deballaster guide plate
- es teja f
- fr pièce f de guidage de la chaîne de râclage en dégarnissage de la voie
- gl tella f
- it tegola f
- pt chapa f de guia da corrente do raspador de balastro
teila
- ↑ a b c Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa. Teila. .
- ↑ Overbeck, John C.. «Greek Towns of the Early Bronze Age» The Classical Journal 65 (1): 1-7 (5)..
- ↑ «HISPALYT - Asociación Española de Fabricantes de Ladrillos y Tejas de Arcilla Cocida - La evolución de la teja cerámica a través de la historia» www.hispalyt.es (Noiz kontsultatua: 2025-05-08).
- ↑ (Gaztelaniaz) admin. (2013-03-28). «Tejas ligeras y antigranizo con cero mantenimiento» Roofeco (Noiz kontsultatua: 2025-05-08).
- ↑ (Gaztelaniaz) Lirola, Carmen. (2020-03-24). «Tipos de tejas, sus características y colocación» Autopromotores (Noiz kontsultatua: 2025-05-08).
- ↑ «__Bermeoko Udala__ Prensa» www.bermeo.eus (Noiz kontsultatua: 2025-05-08).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Una teja: la fórmula para saltarse una cuarentena» www.bidatour.com 2021-11-30 (Noiz kontsultatua: 2025-05-08).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Cap. II. Vascos en América. Saddle Island, El misterio de las tejas rojas - BasqueMagazine» basquemagazine.com (Noiz kontsultatua: 2025-05-08).
Teila
Teila eraikuntzen estaldura egiteko erabiltzen den pieza da, buztin egosiz egin ohi dena[1]. Badaude teilatuak egiteko beste erak, baina, izenak dioen bezala hau estaldura nagusia da Euskal Herrian.
Bere erabilera zaharra da oso. Antzinako Grezian hasi omen ziren[2], izan ere, Atenasen Kerámikon izeneko errebal bat omen zegoen, bertan zeramikazko teilak egiten zituztelako. Europan, Erdi Aroan zabaldu zen haien erabilera, eta ordutik hirigintzaren paisaian elementu esanguratsua izan dira. Asian, bereziki Txinan eta Japonian, tradizio luzeak daude teilak erabilera apaingarri eta funtzionaletarako baliatzeko.[3]
Teila eraikuntza-elementua da, normalean zeramikazkoa, hormigoizkoa edo bestelako materialez egina, eta teilatuetan erabiltzen da eraikinak eguraldiaren eraginez (euria, elurra edo eguzkia) babesteko. Teilak funtzionaltasunagatik ez ezik, balio estetikoagatik ere erabiltzen dira, eta historia luzea dute arkitekturaren esparruan.[4]
Formaren arabera, honako teilak daude:
Teilak egiteko erabiltzen diren materialak anitzak dira, eta haien aukeraketa funtzionaltasunaren, estetikaren eta ingurunearen arabera alda daiteke. Tradizioz, buztin egosia izan da erabiliena, bere porositate eta transpiragarritasunagatik; hala ere, gaur egun beste material batzuk ere ohikoak dira. Hormigoia, adibidez, sendoa eta ekonomikoki eskuragarria da, eta gero eta gehiago erabiltzen da. Metalak, hala nola altzairu galbanizatua edo aluminioa, arinak eta iraunkorrak izateagatik nabarmentzen dira, batez ere arkitektura modernoan. Beira, bere aldetik, kasu apaingarrietan edo argiztapen berezirako erabiltzen da, eta azkenik, polimero plastikoek edo material birziklatuek osatutako konposite-materialek gero eta presentzia handiagoa dute jasangarritasuna bilatzen duten eraikuntzetan.
Teilak egurrezko edo metalezko egitura baten gainean jartzen dira, gainjarrita, urak ongi isur dezan. Estankotasunaren funtzioaz gain, teilak isolamendu termiko eta akustikoan ere lagungarri dira.[5]
Teilak hainbat modutara agertzen dira Euskal Herriko kulturan eta ospakizunetan.
Bermeoko Madalenaren Eguneko unerik esanguratsuenetako bat alkateak teila bat itsasora botatzea da. Ekitaldi horrek Bermeoko lurralde-mugaketa sinbolizatzen du, eta herritarrak itsas nortasunarekin lotzen ditu, Izaro uhartearen inguruko tradizioa eta festa uztartzen dituen ospakizunean. 2024an teila berezi bat bota zuten, Nestor Basterretxea artista bermeotarraren Izaro eskulturarekin apainduta zegoena, haren jaiotzaren mendeurrena ospatzeko. Horrela, teila pertenentziaren, artearen eta oroimen kolektiboaren sinbolo bihurtzen da.[6]
Segurako baserri batera egindako bisita etnografiko batean, teila soil batek balio sinboliko handia hartu zuen, puerperioaren berrogeialdiarekin lotutako antzinako ohituretan funtsezko elementu gisa agertu zelako. Garai batean, erlijio-kontuengatik emakumeek erditzearen ondoren itxialdia gorde behar zutenean, kanpora irteteko baimena ematen zitzaien buruan teila bat zeramatenean, etxeko ikurra. Praktika horrek erakusten du teila, bere eraikuntza-funtzioaz haratago, etxearekiko lotura eta etxeko eremuaren babesa irudikatzen zuen kultura-irtenbide bihurtu zela. Historiak agerian uzten du teila bezalako objektu arruntek esanahi sakonak izan ditzaketela iruditeria herrikoi eta erlijiosoaren barruan, arkitektura, generoa, erlijioa eta memoria kolektiboa lotuz.[7]
Itsas ondarearen eta ondare arkitektonikoaren testuinguruan, teilak funtsezko eginkizuna izan du eraikuntza-elementu gisa nabigazioari eta kostaldeko industriari lotutako eraikinetan. Adibide aipagarria da Pasaiako (Euskal Herria) Albaola fundazioak San Juan ontzia berreraiki izana, Kanadan aurkitutako XVI. mendeko euskal baleontzi baten erreplika. Ontziak, berez, ez zuen teilarik erabiltzen, baina portu-instalazioek, ontzigintzako biltegiek eta lantegiek, ontzi horiek egiteko erabiltzen zirenek, teilak zituzten, klima atlantikotik babesteko. Erabilera horrek agerian uzten du teilak garrantzi handia duela egitura funtzionalak eta historikoak babesteko, eta azpimarratzekoa da zer paper duen landa-arkitekturan eta industria- eta ondare-arkitekturan.[8]
Wikipediarekin konexio arazoren bat gertatu da:
Wikipediako bilaketara joan
