tolestaketa

SARRERA DESBERDINA:

Toles

Toles, tolestura, tolesdura edo tolestadura hasieran lauak ziren estratu sedimentarioak esfortzuen ondorioz izandako portaera plastikoa dela deformazio permanentean dauden egitura kurboak dira. Toles hauek tamaina aldakorra dute, mikroskopikotik mendi oso batera. Isolatuak izan daitezke edo bata bestearen ondoren agertu, eskala ezberdinetan. Tolesak egoera ezberdinetan sortzen dira eta indarrak, presio hidrostatikoak, poroen presioa, tenperaturak... eragina dute. Arroka mota guztietan ematen dira eta oso ohikoak dira arroka metamorfikoak

Toles bateko kurbadura handieneko zona da. Kasu batzuetan kurbadura handieneko zona zehaztea zaila izaten da. Beste kasu batzuetan aldiz, gontza puntu bat edo lerro bat izaten da.
Elkarren ondoan dauden bi gontzen arteko zona da. Elkarren ondoan dauden bi tolesek alpe bat amankomunean daukate. Alpeak bi motatakoak izan daitezke:
Alpeen arteko angelua erdibitzen duen irudizko planoa da, nahiz eta, egiatan gainazal bat izan.  Tolesak zentrukideak badira, inflexio puntuetatik ukitzaileak botatzen dira eta sortzen den angelua, besteak bezala erdibitzen da.
Geruza tolestuak eta plano axialak elkar ebakitzen duten lerroa da. Plano axialak ardatza barne hartzen du.
Ardatzarekiko perpendikularra den planoan tolesak duen geometria. Ez da ardatzarekiko perpendikularra den planoa bera.
Fasean eta elkarren ondoan dauden bi puntuen arteko distantzia. Bi inflexio punturen arteko distantziaren bikoitza da.
Tolesaren puntu altuena da. Batzuetan ez da gontza izaten, nahiz eta kasu gehienetan horrela izan.
Tolesaren punturik sakonena da.

Tolesen sailkapena hainbat modutara egin daiteke, irizpide ezberdinak kontuan izanda:
Normalean, sinklinak diren tolesak sinformeak izaten dira eta antiklinalak diren tolesak antiformeak, baina ez da beti horrela, toles sinklinal antiformeak badaude eta baita toles sinklinal antiformeak.
Toles profila kontuan izanik, hainbat azpisailkapen egin daitezke.
Alpeen artean sortzen den angelua neurtzen da. Geroz eta angelu txikiagoa izan, jasan duen deformazioa orduan eta handiagoa izango da
Isogona: elkarren ondoan dauden geruzetako inklinazio bereko puntuak batzen dituen zuzena. Isogona bat marrazteko, tolesa nola dagoen inklinatuta adierazi behar da. Lehenengo plano axiala marraztu behar da, gero horrekiko perpendikularra den marra bat bota behar da. Marra hori Datum deitzen da. Datumarekiko angelu desberdinak marrazten dira. Angelu hau alfa angelua izango da. Adibidez 20º zuzena marraztu eta paraleloa botatzen da tolesaren gainazalarekiko ukitzaile. Lerro paraleloak geruzaren oinean eta gainean markatzen dira. Ukitzaileak diren puntuak elkartu egiten dira eta puntu guzti horiek inklinazio berbera izango dute. Isogonen arabera Ramsay-ek sailkapen bat egin zuen. Horretarako alfa eta beta angeluak definitu zituen. Alfa angelua zuzenak eta datumak osatzen duten angelua da eta beta angelua berriz, zuzenak eta plano axialak osatzen dutena.
t’𝛼 diagrama:
Diagrama hau erabiltzeko hasierako pausuak, isogona metodoaren berdinak dira, hau da, inklinazio berdineko puntuak adierazi behar dira eta ondoren, bi ukitzaileen arteko lodiera neurtu behar da.
${\displaystyle t'\alpha =t\alpha \backslash t0}$Formula hau erabiliz, datuak taula batean adierazten dira eta behin puntuak kalkulatuta, diagrama batean adierazten dira. Ardatz horizontalean 𝛼 balioak eta bertikalean t’ balioak. Denak bat balioan hasten dira, gero 3 aukera daude:
Normalean toles sistema bat aurkitzen dugunean tolesak antzekoak izango dira, hau da, denek edo ia denek, ezaugarri berdinak izango dituzte. Toles sistemetan, ezaugarri ezberdinak hartzen dira kontuan deskribatzerako garaian:
Tolesak mapa geologikoetan hainbat ikur ezberdinen bitartez adieraz daitezke. Mapan bertan identifikatutako tolesaren plano axiala irudikatuko dugu, eta hemendik abiatuz:
Mota: Gunean elkartzen badira isogonak 3 mota bereizten dira: 1A mota: beta alfa baino handiagoa denean.  
1B mota: kasu honetan alfa eta beta angeluek balio berdina izango dute.
1C mota: beta angeluaren balioa alfarena baino txikiagoa denean.

Mota: Isogonak ez dira gunean elkartzen, plano axialarekiko paralelo dira. Lodiera nahiko konstantea dute.
Mota: Gunean dibergenteak dira eta ez dira elkartzen.
1A mota: beta alfa baino handiagoa denean.  
1B mota: kasu honetan alfa eta beta angeluek balio berdina izango dute.
1C mota: beta angeluaren balioa alfarena baino txikiagoa denean.
Goiko eremua: gontzetik urruntzen den heinean alpearen lodiera handiagotzen da.
Beheko eremua: gontzetik urruntzen doan heinean alpearen lodiera txikiagotzen doa (similarra).
Zuzen jarraitzea: lodiera konstante.