txakur

Txakur

Txakurra, zakurra edo ora^[1] (Canis lupus familiaris^[2] otsoen azpiespezietzat hartzen denean eta Canis familiaris^[3] espezie ezberdin gisa hartzen denean)^[4] ugaztun haragijale bat da. Caninae taldeko kidea da^[5] eta lur-lehorreko haragijalerik ugariena da^{[6][7][8][9][10]}. Txakurrak eta otsoak (Canis lupus) txaxoi-ahizpak dira; izan ere, txakurrak etxekotu zirenean existitzen ziren otsoak ez dira gaur egungo otsoak bezalakoak^[11][12]. Hertsiki, gaur egungo otso zein txakurren arbasoa desagertua dago^[13]. Txakurra izan zen etxekotutako lehen animlia^[14] eta milurtekoetan zehar hautespen artifizial bidez hainbat ezaugarri izateko aukeratu ditu gizakiak^[15].
Gizakien eta txakurren arteko lotura luzeak txakurren portaera sakonki aldatu du, gizakien behar ezberdinetara egokitzeko^[16]. Txakurrak ere almidoi handia duen dieta batera egokitu dira, beste kanidoak ez bezala^[17]. Ikerketen arabera, gizakiengan soziabilitatea handitu eta inteligentzia erlatiboki jaisten duten eremu genetikoetan mutazioak dituzte txakurrek^[18][19]. Txakurrek bariazio handia izan dute tamainan, kolorean eta forman^[20]. Txakurrek paper oso ezberdinak dituzte gizakien ondoan; ehiza, abeltzaintza, leretatik tiratzea, zaintza, poliziak laguntzea, adiskidetasuna edo ezgaituak laguntzea dira lan horietako batzuk. Duen papera dela eta, askotan "gizakiaren lagunik onena" etiketa eman zaio.