mugimendu

SARRERA DESBERDINA:

Higidura

«Mugimendu» orriak hona dakar. Bestelako esanahiei buruzko orria hau da: «Mugimendu (argipena)»

Fisikan, higidura da denboran zehar gorputz baten edo puntu material baten posizio-aldaketa gertatzea; hizkera arruntean mugimendu hitza higidura kontzeptuaren sinonimoa da, baina fisikaren arloan gutxitan erabiltzen da hitz hori. Higidura modu matematikoan deskribatzeko, magnitude fisiko hauek erabili ohi dira, besteak beste: posizioa, desplazamendua, abiadura, indarra, azelerazioa, denbora…
Objektuen higidura aztertzen duen fisikaren arloari mekanika deritzo; hain zuzen, mekanikaren helburua gorputzen higidura nolakoa izango den aurreikustea da. Mekanikaren barnean, bi arlo nagusi bereizi ohi dira: zinematika, higiduraren deskribapenaz ari dena, eta dinamika, deskribapenaz gain indarrek (elkarrekintzek, alegia) higiduran duten eragina aztertzen duena, eta horretarako magnitude zinematikoen eta indarren arteko erlazioez arduratzen dena.
Nolanahi ere, edozein objekturen higidura behatzean, kontuan hartu behar da zein erreferentzia-sistematan dagoen behatzailea; izan ere, higidurari dagozkion magnitudeak neurtzeko, kontuan izan behar da denboran zehar objektuak sistema horrekiko daukan posizio-aldaketa; bestela esanda, kontzeptu erlatiboa da higidura, erreferentzia-sistemaren araberakoa.

Objektuak erreferentzia-sisteman duen posizioa aldatzen ari ez bada, gorputz hori pausagunean dagoela esaten da, edo gauza bera dena, geldi dagoela edota posizio finkoa duela, higidurarik gabea. Gorputza higitzen ari bada, beraren posizioa aldatu egingo da denboran zehar, eta posizio guztien multzoak gorputzaren ibilbidea osatzen du.

Ariketak